Beyin ve Madde Bağımlılığı
Bağımlılık yapıcı maddeler ergen beynini yetişkin beynine göre
çok daha fazla etkilemektedir. Çünkü ergen beyni hâlâ gelişmektedir
ve her alanı henüz işlevsel değildir. Araştırmalar bağımlılık
yapıcı maddelerin gelişmekte olan beyne verdiği zararın kısa
süreli değil, kalıcı olabileceğini göstermektedir. Madde kullanımı
sonrası kullanan kişinin hissettikleri, beynin hangi alanlarına zarar
verdiğinin göstergesi olarak değerlendirilebilir. Beynin farklı bölgelerinde
madde kullanımı nedeniyle oluşan olumsuz yönlü değişimler şu şekilde özetlenebilir:
Frontal (Ön) Lobda
Ortaya Çıkan Değişimler
Madde kullanıldıktan sonra kullanıcı kendini rahatlamış, engellerden
sıyrılmış hisseder. Kişi için artık kırmızı ve sarı ışık yoktur,
hep yeşil yanıyormuş gibi davranır. Bu durum, kullanıcının daha
rahat konuşmasına, çılgınca ve ölçüsüzce davranmasına ya da
sonrasında pişman olacağı saçma şeyler yapmasına sebep olur.
Kişi madde kullanmaya devam ettikçe beyin yavaşlar ve konsantrasyon
becerileri durur. Bu durumdaki kişinin doğru kararlar
alması, duygularını ve dürtülerini kontrol etmesi zorlaşır.
Hipotalamusta
Ortaya Çıkan Değişimler
Bağımlılık yapıcı maddeler, beynin böbreklere suyu emmesini
söyleyen hormonu üretmesini engeller. Bu, daha fazla suyun atık
olarak kaybedilmesi anlamına gelir. Beyin için uygun olan suyun
azalması kullanıcıyı susuz bırakır. Bu durum ertesi gün yaşanabilecek
baş ve vücut ağrılarının da sebebidir
Beyincikte
Ortaya Çıkan Değişimler
Bağımlılık yapıcı maddelerin beyincikteki en açık etkisi dengenin
kaybedilmesidir. Kullanıcı ayakta durmakta ya da yürümekte zorlanır,
sık sık düşer. Bu nedenle kullanan kişilerde yaralanmalar sık
görülür.
Temporal (Şakak) Lobda
Ortaya Çıkan Değişimler
Bağımlılık yapıcı maddelerin kullanımı sonrasında temporal lobdaki
hipokampus adlı bölge özellikle etkilenir. Bu bölge hafızamızda
yeni anıların şekillenmesine olanak sağlar. Bağımlılık yapıcı
maddeler bu süreçte kısa süreli bellekten uzun süreli belleğe bilgi
aktarımını karıştırır. Dolayısıyla madde kullanımı sonrası geçici
süre hafıza kaybı yaşanır. Bu durum, ertesi gün kişinin ne yaptığı-
nı ya da ne söylediğini hatırlamamasına neden olur. Geçici hafıza
kaybı yaşayacak düzeyde madde kullanmak, genellikle insanın
yapmayacağı şeyleri yapmasına da sebebiyet verir